Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ Μ. ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ

Πατριαρχικός Ναός, 7 Απριλίου 2013

Παναγιώτατε Πάτερ καί Δέσποτα, 

Σεβασμία τῶν Ἱεραρχῶν χορεία, 

Λαέ τοῦ Θεοῦ, 

Καί πάλιν ἐφέτος ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μ. Ἐκκλησία, σύν Θεῷ Ἁγίῳ, ἑορτάζει τήν Κυριακήν τῆς Σταυροπροσκυνήσεως ἐν τῷ μέσῳ τῆς Ἁγίας καί Μ. Τεσσαρακοστῆς, διά νά λάβουν τά μέλη αὐτῆς τήν εὐλογίαν καί τήν χάριν τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. 

Καί πάλιν ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μ. Ἐκκλησία ἐλιτάνευσε τόν Σταυρόν τοῦ Κυρίου της, μέ τήν βεβαιότητα καί ἀκράδαντον πίστιν ὅτι ὁ Σταυρός ὁδηγεῖ εἰς τήν Ἀνάστασιν καί ὅτι ἡ εὐλογία τοῦ Σταυροῦ εἶναι νίκη κατά τοῦ θανάτου, διότι τό τέλος τοῦ Σταυροῦ εἶναι ἡ Ἀνάστασις, τό πλήρωμα καί τό ἔσχατον νόημα τῆς Θείας Οἰκονομίας. Δι’αὐτόν, λοιπόν, τόν λόγον ἡ Ἐκκλησία, σήμερον, ἐπικαλεῖται τήν χάριν τοῦ Σταυροῦ. 

Ὁλόκληρος ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐπικλητική. Ἐπικαλούμεθα τήν χάριν τῶν Ἁγίων, τήν εὐλογίαν τοῦ Ἐπισκόπου καί πρωτίστως ἐπικαλούμεθα τήν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖον συγκροτεῖ ὁλόκληρον τήν ζωήν καί τόν θεσμόν τῆς Ἐκκλησίας. 

Ἡ Ἐκκλησία εἶναι θεσμός ὁ ὁποῖος ἀντλεῑ τήν ὕπαρξίν της ἐκ τῆς ἐπικλήσεως καί διά τῆς ἐπικλήσεως. Δέν εἶναι ἐν αὐστηρῇ ἐννοίᾳ θεσμός στατικοῦ χαρακτῆρος, οὔτε ἴδρυμα ἐν κοσμικῇ καί κοινωνιολογικῇ ἐννοίᾳ. Ὁ θεσμικός χαρακτήρ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι κατ’οὐσίαν ἡ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἐπικλητική εἴσοδος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἰς τόν μεταπτωτικόν κόσμον. Δυνάμεθα νά κατανοήσωμεν τό γεγονός τῆς Ἐκκλησίας, ἄνευ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ Παναγίου Πνεύματος καί τῆς Παναγίας καί ζωοποιοῦ Τριάδος; Οὐχί βεβαίως. Διότι ἡ λειτουργική ζωή, ἡ ὁποία συνιστᾷ τό εἶναι τῆς Ἐκκλησίας ἐρείδεται ἐπί τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί Πατρός, τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ καί τῆς κοινωνίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. 

Ἐν τῇ συναφείᾳ ταύτῃ, διερωτώμεθα ἐάν ἡ Ἐκκλησία εἶναι μόνον ἀποτέλεσμα μιᾶς ἱδρυτικῆς πράξεως καί ἐνεργείας τοῦ Κυρίου; Εἶναι μόνον ἱστορικόν τι δεδομένον ἤ δωρεά τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Ὁ ἐπικλητικός χαρακτήρ τῆς λειτουργικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας ἀποδεικνύει περιτράνως ὅτι ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἁπλῶς θεσμός παρατεινόμενος εἰς τόν ἱστορικόν χρόνον, ἀλλά κατ’ἐξοχήν θεσμός ὁ ὁποῖος εἰκονίζει τά ἔσχατα καί δημιουργεῖται ἀπό τό Πανάγιον Πνεῦμα. Ἡ ἀρχή καί ἡ φύσις αὐτοῦ εἶναι ἐσχατολογική. Καί ὁ Σταυρός δέν δύναται νά κατανοηθῇ εἰ μή μόνον ἐν τῷ φωτί τῆς Ἀναστάσεως καί τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ Πατρός. 

Ἡ ἁγιαστική χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος δέν αἰχμαλωτίζεται ἐντός τῆς ἱστορίας, διό καί ἐπικαλούμεθα συνεχῶς τήν χάριν τοῦ Παναγίου Πνεύματος κατά τήν τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας καί τάς ἱεράς Ἀκολουθίας. Μόνον τό Ἅγιον Πνεῦμα δύναται νά φέρῃ εἰς τήν ἱστορίαν τό χαρμόσυνον ἄγγελμα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Εἰσέρχεται εἰς τήν ἱστορίαν διά νά τήν χριστοποιήσῃ καί νά τήν ἐξαγάγῃ ἐκ τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι μόνον ἱστορικόν καθίδρυμα, τό ὁποῖον μεταδίδει βάσει μιᾶς ἐντολῆς καί ἱστορικῆς διαδοχῆς τήν χάριν τοῦ Κυρίου, ἀλλά συνεχῶς πραγματοποιούμενον γεγονός, τῇ χάριτι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι ἡ διά τῆς ἐπικλήσεως καί ἐπισκέψεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἴσοδος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἰς τόν κόσμον, τό ὁποῖον Ἅγιον Πνεῦμα δρᾷ ἐν τῇ ἱστορίᾳ, χωρίς βεβαίως νά αἰχμαλωτίζεται ἐντός αὐτῆς. Κατά τήν ὀρθόδοξον πίστιν καί ζωήν, τίποτε δέν ὑφίσταται ὡς δεδομένον ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἄνευ τῆς ἐπικλήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. 

Ἐάν ἡ Ἐκκλησίᾳ ἀπωλέσῃ τήν ἐπικλητικήν-ἐσχατολογικήν της φύσιν ὡς συνάξεως καί κοινωνίας, ἐκπίπτει εἰς ἕνα θεσμόν κοσμικοῦ χαρακτῆρος, μέ τόν ἐπίσκοπον καί τούς ἱερεῖς νά ἀσκοῦν διοίκησιν κοσμικῆς φύσεως καί ἐννοίας, μέ ἀποτέλεσμα τήν ἐξίσωσιν τῆς Ἐκκλησίας πρός κοσμικόν θεσμόν. Ὁ Σταυρός εἶναι τό τέλος τῆς ἱστορίας καί τῶν ἐγκοσμίων πραγμάτων καί νοημάτων, ἐνῷ ἡ Ἀνάστασις εἶναι ἡ διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἴσοδος τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ εἰς τήν ἄφθαρτον βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. Καί ἡ μεταπτωτική ἱστορία τῆς κτίσεως εἶναι συνδεδεμένη μέ τόν θάνατον-τόν σταυρόν, ὁ ὁποῖος ὅμως διά τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καθίσταται ζωοποιός καί ὁδηγεῖ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τήν Ἀνάστασιν. 

Ἐπικαλούμεθα, λοιπόν, τόν ζωοποιόν Σταυρόν τοῦ Κυρίου, διότι παραπέμπει εἰς τήν Ἀνάστασιν καί ἀποκτᾷ νόημα ἐν αὐτῇ καί δι΄ αὐτῆς καί συγκεκριμένως κατά τήν ἀναστάσιμον ταύτην ἡμέραν. 

Ἡ Μ. Τεσσαρακοστή εἶναι περίοδος προπαρασκευαστικοῦ-σταυρικοῦ σταδίου καί προετοιμασίας διά τήν ἑορτήν τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καί δι’αὐτῆς ἡ πρόγευσις τῆς μελλούσης Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ὅπου θά κυριαρχῇ ὁ πρωτότοκος τῶν νεκρῶν, ὁ Χριστός, εἰς τήν δόξαν τοῦ ὁποίου θά μετέχωμεν συνεχῶς-ἀπό δόξης εἰς δόξαν. Ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν Οὐρανῶν ἅπαντες ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας θά μετέχωμεν τῆς, κατά Γρηγόριον Νύσσης, ἀτελέστου τελειότητος καί μεταμορφώσεως τῶν ὄντων, μιᾶς δηλαδή δυναμικῆς καί οὐχί στατικῆς τελειότητος. Καί ἡ ὀρθόδοξος αὕτη θεολογική διδασκαλία συμπίπτει καί μέ τήν ἄρνησιν τοῦ μεταμορντέρνου πολιτισμοῦ νἀ ἀποδεχθῇ οἱανδήτινα στατικότητα καί πᾶσαν συνδεδεμένην πρός αὐτήν ὀντολογίαν. 

Μόνον διά τῆς ἐσχατολογικῆς ταύτης προοπτικῆς καί φύσεως δύναται νά κατανοηθῇ πᾶσα ἐνέργεια ἀγάπης καί φιλανθρωπίας τῆς Ἐκκλησίας πρός τούς ἐνδεεῖς καί ἀναξιοπαθοῦντας καί πρό πάντων κατά τήν χρονικήν ταύτην περίοδον τῆς καταρρεύσεως κρατικῶν οἰκονομιῶν, ἡ ὁποία βασανίζει μέ ἀδυσώπητον τρόπον τήν ζωήν ἑκατομμυρίων ἀνθρώπων καί καταδικάζει ἀνθρώπους πάσης ἡλικίας εἰς σωματικήν καί ψυχικήν ἐξαθλίωσιν, ἐνῷ παραλλήλως ἀπειλεῖται τό μέλλον τῶν νέων ἀνθρώπων. Ἡ ἀγάπη εἶναι δῶρον καί καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τόν ἄνθρωπον, τό ὁποῖον ἀποκτᾶται ἐν τῇ ἐκκλησιαστικῇ ζωῇ. Καί ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά ἀντανακλᾷ τήν ἀγάπην ταύτην καί τήν δυναμικήν της εἴτε διά τῆς ἀσκήσεως τῆς φιλανθρωπίας, εἴτε διά τῆς διεξαγωγῆς διαλόγων μέ ἄλλας χριστιανικάς Ἐκκλησίας καί θρησκείας. Καί εὐστόχως ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, πρωτοβουλίᾳ τῆς Ὑμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος, ἐκήρυξε τό ἔτος 2013 ὡς ἔτος ἀλληλεγγύης. 

Παναγιώτατε Δέσποτα, 

Εὐχηθῆτε, τῇ χάριτι τοῦ Κυρίου, νά διανύσωμεν τό ὑπόλοιπον τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καί νά ἑορτάσωμεν ἐν ἀγάπῃ καί εἰρήνῃ τήν Ζωηφόρον Ἀνάστασιν Αὐτοῦ, τήν ἐσχάτην καί μόνην ἀληθινήν ἐλπίδα διά σύμπασαν τήν ἀνθρωπότητα. 

Καλήν Ἀνάστασιν!