Ίμβρoς, ρεπορτάζ-φωτογραφίες του Νικολάου Μαγγίνα
Στον εκτοπισμό των Ιμβρίων από το αιγαιοπελαγίτικο νησί τους, αναφέρθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κατά την επίσκεψή του στο χωριό Ευλάμπιο στην ιδιαίτερη πατρίδα του Ίμβρο, όπου για πρώτη φορά από την ανάρρησή του στον Πατριαρχικό Θρόνο, το 1991, θα εορτάσει το Πάσχα. Αναφερόμενος στο ιστορικό κείμενο του διακόνου Ιωάννη Ευγενικού, με το οποίο μεταφέρει τις εντυπώσεις του από επίσκεψή του στο νησί μερικά χρόνια πριν την Άλωση, ο Οικουμενικός Πατριάρχης μίλησε για την ομορφιά του τόπου του αλλά και για τα παθήματα των Ιμβρίων.
«Η Ίμβρος μας ήταν έτσι όμορφη όπως την περιγράφει ο διάκονος Ιωάννης ο Ευγενικός, πόσο όμορφα λόγια έλεγε λίγα χρόνια πριν την Άλωση και ίσως ήταν ακόμη ομορφότερη η Ίμβρος, απ’ όσο την περιγράφει, αλλά ήλθε η αποφράς ημέρα της δεκαετίας του ’60 και τα πράγματα πήραν αντίστροφον τροπήν και οι φιλήσυχοι και νομοταγείς άνθρωποι του νησιού μας επήραν των ομματιών τους και έφυγαν. Ζούσαν ήσυχα, βιοπαλαιστές, δεν ενοχλούσαν κανένα αλλά αυτή η απλότητά τους, η ευσέβειά τους, η νομοτάγεια τους φαίνεται ότι ενόχλησαν μερικούς και ελήφθησαν τα γνωστά μέτρα τα οποία οδήγησαν εις το ξεκλήρισμα των Ιμβρίων και εις τον εκτοπισμό τους – τον αναγκαστικό – από τα πάτρια εδάφη», είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, στην ομιλία του μετά την χοροστασία στον Ι.Ν.Αγίας Βαρβάρας και επισήμανε ότι αυτό το Πάσχα, στο πλαίσιο των νέων συνθηκών, όλοι μαζί οι Ίμβριοι θα εορτάσουν και την «αναγέννηση» του τόπου τους.
«Είπα προηγουμένως ότι σήμερα τα πράγματα παίρνουν μια διαφορετική τροπή και ευχόμεθα ότι αυτή τη φορά που είμαστε όλοι μαζί εδώ για το Άγιον Πάσχα, δεν γιορτάζουμε μόνον την Άνοιξιν ως μιαν εποχήν του έτους αλλά γιορτάζουμε την άνοιξη της Ίμβρου, το ξαναγέννημα της Ίμβρου, την Ανάσταση της Ίμβρου. Εύχομαι ο Άγιος Θεός να μην διαψεύσει σ’αυτά που λέγω, αλλά να γίνουν ένα μόνιμο βίωμα για όλους εμάς τους Ιμβρίους αυτές οι ευοίωνες προοπτικές», πρόσθεσε ο Ίμβριος Πατριάρχης ο οποίος νωρίτερα ευχαρίστησε τον Άρχοντα Ευστράτιο Ζεγκίνη, ομότιμο Καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για τους λόγους καλωσορισμού εκ μέρους των απανταχού Ευλαμπιανών. Επίσης ευχαρίστησε τον Άρχοντα του Θρόνου που με πρωτοβουλία του επιμελήθηκε της αποδόσεως στα νεοελληνικά του πρωτότυπου κειμένου του διακόνου Ιωάννη Ευγενικού.
Να αναφερθεί ότι ο καθηγητής Ζεγκίνης συνέβαλε στην έκδοση φυλλαδίου με το κείμενο του Ιωάννη Ευγενικού, προκειμένου να διανεμηθεί στους προσκυνητές, και το οποίο αφιέρωσε στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, με την ευκαιρία της παρουσίας του στην Ίμβρο για το Πάσχα. «Προσπαθούμε, εμείς οι ολιγοστοί Αυλαμπιανοί, να συνειδητοποιήσουμε, ότι στο θρόνο του σεμνού ναού, της πολιούχου μας Αγίας Βαρβάρας, βρίσκεται και μας ευλογεί ο Παναγιώτατος, ο Αυθέντης και Δεσπότης ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης. Όντως ιστορικό και μεγάλο και απερίγραπτο το γεγονός. Διότι ποτέ στο παρελθόν το Ευλάμπιο δεν έτυχε τέτοιας χαράς και μεγάλης τιμής να έχει χοροστατούντα τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Μαζί με μας τους ολιγοστούς Αυλαμπιανούς, βρίσκονται νοερώς συμπροσευχόμενοι και συναγαλλόμενοι και οι συγχωριανοί μας που είναι διασκορπισμένοι στα πέρατα της οικουμένης, αλλά και σοι ψυχές των κεκοιμημένων πατέρων μας», είπε ο Άρχων Μαϊστωρ Ευστρ. Ζεγκίνης υποδεχόμενος τον Οικουμενικό Πατριάρχη στο Ναό. «Εμείς λοιπόν τα 18 άτομα εκπροσωπούμε όλους αυτούς και το «ευ παρέστητε» που σας απευθύνουμε είναι φωνή αγαλλίασης όλων αυτών. Ευ Παρέστητε λοιπόν Παναγιώτατε, Ευλογημένος ει ο Ερχόμενος! Δοξάζουμε τον Θεό διότι θέλησε να έχουμε σήμερα ανάμεσά μας Σε τον Οικουμενικό Πατριάρχη, το σύμβολο του Γένους, το άξιο τέκνο της πεφιλημένης πατρίδος μας, της Ίμβρου».
Αμέσως μετά ο Οικουμενικός Πατριάρχης τέλεσε τρισάγιο υπέρ των κεκοιμημένων στο Νεκροταφείο Παναγίας-Ευλαμπίου, στην περιοχή Καλαμιώνα. Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσκύνησε στο Νεκροταφείο του Σχοινουδίου, όπου άφησε λίγα λουλούδια στον τάφο του μακαριστού Λάζαρου Λαζαρίδη, καθηγητή στο Γυμνάσιο της Ίμβρου καθώς και στα μνήματα άλλων προσφιλών του προσώπων.
Το Σάββατο του Λαζάρου πριν τον Μέγα Εσπερινό στο Ναό της Αγίας Μαρίνας Κάστρου, όπου χοροστάτησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, προηγήθηκαν τα θυρανοίξια του ανακαινισθέντος Ναού από τον Μητροπολίτη Κυδωνιών Αθηναγόρα. Να σημειωθεί ότι ο Ναός, μετά τα γεγονότα της Κύπρου τo 1974, υπέστη σοβαρές ζημιές από βανδάλους και αργότερα μετατράπηκε σε αχυρώνα. Πριν λίγα χρόνια καθαρίστηκε ενώ πρόσφατα το Κράτος προέβη σε ανακαινιστικά έργα.
Υπενθυμίζεται ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης έφτασε στην Ίμβρο το απόγευμα της Παρασκευής και μετά την υποδοχή που του επεφύλαξαν, στον κεντρικό λιμένα της νήσου, συμπατριώτες του με επικεφαλής τον επιχώριο Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου Κύριλλο, προσκύνησε στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην πρωτεύουσα Παναγιά.
Ακολουθεί το κείμενο του διακόνου Ιωάννη Ευγενικού:
Να αναφερθεί ότι ο καθηγητής Ζεγκίνης συνέβαλε στην έκδοση φυλλαδίου με το κείμενο του Ιωάννη Ευγενικού, προκειμένου να διανεμηθεί στους προσκυνητές, και το οποίο αφιέρωσε στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, με την ευκαιρία της παρουσίας του στην Ίμβρο για το Πάσχα. «Προσπαθούμε, εμείς οι ολιγοστοί Αυλαμπιανοί, να συνειδητοποιήσουμε, ότι στο θρόνο του σεμνού ναού, της πολιούχου μας Αγίας Βαρβάρας, βρίσκεται και μας ευλογεί ο Παναγιώτατος, ο Αυθέντης και Δεσπότης ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης. Όντως ιστορικό και μεγάλο και απερίγραπτο το γεγονός. Διότι ποτέ στο παρελθόν το Ευλάμπιο δεν έτυχε τέτοιας χαράς και μεγάλης τιμής να έχει χοροστατούντα τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Μαζί με μας τους ολιγοστούς Αυλαμπιανούς, βρίσκονται νοερώς συμπροσευχόμενοι και συναγαλλόμενοι και οι συγχωριανοί μας που είναι διασκορπισμένοι στα πέρατα της οικουμένης, αλλά και σοι ψυχές των κεκοιμημένων πατέρων μας», είπε ο Άρχων Μαϊστωρ Ευστρ. Ζεγκίνης υποδεχόμενος τον Οικουμενικό Πατριάρχη στο Ναό. «Εμείς λοιπόν τα 18 άτομα εκπροσωπούμε όλους αυτούς και το «ευ παρέστητε» που σας απευθύνουμε είναι φωνή αγαλλίασης όλων αυτών. Ευ Παρέστητε λοιπόν Παναγιώτατε, Ευλογημένος ει ο Ερχόμενος! Δοξάζουμε τον Θεό διότι θέλησε να έχουμε σήμερα ανάμεσά μας Σε τον Οικουμενικό Πατριάρχη, το σύμβολο του Γένους, το άξιο τέκνο της πεφιλημένης πατρίδος μας, της Ίμβρου».
Αμέσως μετά ο Οικουμενικός Πατριάρχης τέλεσε τρισάγιο υπέρ των κεκοιμημένων στο Νεκροταφείο Παναγίας-Ευλαμπίου, στην περιοχή Καλαμιώνα. Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσκύνησε στο Νεκροταφείο του Σχοινουδίου, όπου άφησε λίγα λουλούδια στον τάφο του μακαριστού Λάζαρου Λαζαρίδη, καθηγητή στο Γυμνάσιο της Ίμβρου καθώς και στα μνήματα άλλων προσφιλών του προσώπων.
Το Σάββατο του Λαζάρου πριν τον Μέγα Εσπερινό στο Ναό της Αγίας Μαρίνας Κάστρου, όπου χοροστάτησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, προηγήθηκαν τα θυρανοίξια του ανακαινισθέντος Ναού από τον Μητροπολίτη Κυδωνιών Αθηναγόρα. Να σημειωθεί ότι ο Ναός, μετά τα γεγονότα της Κύπρου τo 1974, υπέστη σοβαρές ζημιές από βανδάλους και αργότερα μετατράπηκε σε αχυρώνα. Πριν λίγα χρόνια καθαρίστηκε ενώ πρόσφατα το Κράτος προέβη σε ανακαινιστικά έργα.
Υπενθυμίζεται ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης έφτασε στην Ίμβρο το απόγευμα της Παρασκευής και μετά την υποδοχή που του επεφύλαξαν, στον κεντρικό λιμένα της νήσου, συμπατριώτες του με επικεφαλής τον επιχώριο Μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου Κύριλλο, προσκύνησε στον Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην πρωτεύουσα Παναγιά.
Ακολουθεί το κείμενο του διακόνου Ιωάννη Ευγενικού:
«ΤΗι ΚΑΛΛΙΣΤΗι ΤΩΝ ΝΗΣΩΝ ΊΜΒΡΩι»
Ιωάννου διακόνου και νομοφύλακος του Ευγενικού (15ος αι.)
Το νησί ΄Ιμβρος είναι ένα εξαιρετικά χαριτωμένο νησί, και γενικά το πιο όμορφο απ’ όλα τα νησιά του Αιγαίου. Βρίσκεται σ’ ένα επίκαιρο σημείο της θάλασσας, αλλά και ολόκληρου του κόσμου θα ‘λεγα, δηλαδή στην έξοδο του Ελλησπόντου και στην αρχή του Αιγαίου Πελάγους.
Έχει εξαίρετο υγιεινό κλίμα και πολύ πλούσια φυσικά χαρίσματα. Βρίσκεται κοντά στην ωραιότατη Χερρόννησο, αλλά έχει επίσης κοντά της, στα δυτικά, και την ήπειρο. Γύρω της βρίσκονται νησιά, λες και είναι η σελήνη που περιβάλλεται από τ’ άστρα. Εξαιτίας όλων αυτών κατέχει μιαν άριστη θέση και όλο το χρόνο φυσούν οι πιο υγιεινοί και οι πιο κατάλληλοι αγέρηδες.
Καθώς βρίσκεται πολύ κοντά, ανάμεσα, θα ‘λεγα, στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, διαθέτει τις ομορφιές και των δυο, χωρίς ωστόσο να βαρύνεται από τα μειονεκτήματα ούτε της μιας ούτε της άλλης. Έτσι, από τη μια δεν είναι ούτε πολύ πεδινή ούτε ξηραδερή, εξαιτίας της πτώσης του Ηφαίστου από τον ουρανό, όπως θα ‘λεγε κάποιος που ξέρει τη μυθολογία· από την άλλη δεν έχει την τραχιά, την ανεμοδαρμένη και απόκρημνη μορφολογία της άλλης. Την ποτίζουν αστείρευτα ποτάμια, τη διατρέχουν πολλά ρυάκια, τη στεφανώνουν αειθαλή φυτά, είναι διάσπαρτη από κήπους και λιβάδια και γεμάτη από κάθε είδους θηράματα, πέρδικες, ορτύκια, λαγούς, περιστέρια και αγριοπερίστερα. Όλα αυτά αμβλύνουν την τραχύτητα των βουνών της, καθιστώντας εύκολη την προσπέλασή τους. Και σ’ αυτόν που δε διστάζει να την περιδιαβάσει από κοντά δείχνεται φιλόξενη και του προσφέρει αφειδώλευτα τις ομορφιές της. Σε περιόδους καύματος με τη σκιά των δέντρων της και με τα κρυστάλλινα ρυάκια της ανακουφίζει τους θεριστάδες και τους ποιμένες. Αλλά και τους γεωργούς και τους κυνηγούς και τους απλούς διαβάτες επίσης τους φιλεύει μ’ όλα τα παραπάνω και μ’ όλων των λογιών τους καρπούς. Πουθενά και ποτέ (δε θα δεις) ούτε τσακάλια ούτε λύκους ούτε αλεπούδες ούτε αίλουρους ούτε κανένα άλλο από τα επιβλαβή άγρια ζώα. Αντίθετα, αγέλες μόνο τρέφει παντού από ήμερα ζώα.
Μόνο το νησί αυτό, μαζί με πολύ λίγα άλλα, χαριτωμένα απλώνεται σε πεδιάδες και υψώνεται στις βουνοκορφές της και με απανωτές εναλλαγές τέρπει παντοιοτρόπως το βλέμμα, προσφέροντας για σπορά όχι μόνο πεδιάδες και κοιλάδες, αλλά που και που και πεζούλες σε πλαγιές και κορφοβούνια. Και το πιο θαυμαστό, η ίδια παράγει και αυτά που είναι απαραίτητα για τη ζωή, αλλά και αυτά που την κάνουν πιο ευχάριστη.
Το υπέδαφός της πράγματι έχει σίδηρο, ασήμι, χρυσό και δεν υπάρχει γενικά τίποτε που να το χρειάζεται από το εξωτερικό. Είναι πλούσια σε ελιές, βγάζει μέλι περισσότερο από τον Υμηττό, έχει βοσκοτόπια και τρέφει πολλά κοπάδια προβάτων. Βγάζει άφθονο κρασί και πολύ σιτάρι, όπως θα τραγουδούσε ο Όμηρος.
Και σαν ατρόμητα μάτια, ένα ζευγάρι δυο πόλεων, που είναι κτισμένες με απόρθητα και πανύψηλα τείχη εξασφαλίζουν την ασφάλειά της και από τα βόρεια και από τα νότια, ενώ λίγο προς το κέντρο (μια άλλη) σα μια πανέμορφη μύτη δίνει πρόσθετη χάρη στην ομορφιά της. Όμως απ’ όλα τα άλλα καλά της αυτό που έχω θαυμάσει περισσότερο είναι το γεγονός ότι συντρέχει παρά πολύ για την εκπλήρωση της αποστολής τους αυτούς που ζουν με προσηλωμένη τη σκέψη τους αποκλειστικά στο θεό, τους μοναχούς δηλαδή. Ταυτοχρόνως όμως, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του χώρου της είναι ερημικό και ήρεμο, δίνει και στους κοσμικούς τη δυνατότητα να ζουν σα μοναχοί.
Αυτά, λίγα από πολλά, για την Ίμβρο, το πιο όμορφο από τα νησιά, γλυκασμός βέβαια για μένα, αλλά καμάρι για τους ντόπιους και δώρημα αγάπης για το ίδιο το νησί.
Καθώς βρίσκεται πολύ κοντά, ανάμεσα, θα ‘λεγα, στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, διαθέτει τις ομορφιές και των δυο, χωρίς ωστόσο να βαρύνεται από τα μειονεκτήματα ούτε της μιας ούτε της άλλης. Έτσι, από τη μια δεν είναι ούτε πολύ πεδινή ούτε ξηραδερή, εξαιτίας της πτώσης του Ηφαίστου από τον ουρανό, όπως θα ‘λεγε κάποιος που ξέρει τη μυθολογία· από την άλλη δεν έχει την τραχιά, την ανεμοδαρμένη και απόκρημνη μορφολογία της άλλης. Την ποτίζουν αστείρευτα ποτάμια, τη διατρέχουν πολλά ρυάκια, τη στεφανώνουν αειθαλή φυτά, είναι διάσπαρτη από κήπους και λιβάδια και γεμάτη από κάθε είδους θηράματα, πέρδικες, ορτύκια, λαγούς, περιστέρια και αγριοπερίστερα. Όλα αυτά αμβλύνουν την τραχύτητα των βουνών της, καθιστώντας εύκολη την προσπέλασή τους. Και σ’ αυτόν που δε διστάζει να την περιδιαβάσει από κοντά δείχνεται φιλόξενη και του προσφέρει αφειδώλευτα τις ομορφιές της. Σε περιόδους καύματος με τη σκιά των δέντρων της και με τα κρυστάλλινα ρυάκια της ανακουφίζει τους θεριστάδες και τους ποιμένες. Αλλά και τους γεωργούς και τους κυνηγούς και τους απλούς διαβάτες επίσης τους φιλεύει μ’ όλα τα παραπάνω και μ’ όλων των λογιών τους καρπούς. Πουθενά και ποτέ (δε θα δεις) ούτε τσακάλια ούτε λύκους ούτε αλεπούδες ούτε αίλουρους ούτε κανένα άλλο από τα επιβλαβή άγρια ζώα. Αντίθετα, αγέλες μόνο τρέφει παντού από ήμερα ζώα.
Μόνο το νησί αυτό, μαζί με πολύ λίγα άλλα, χαριτωμένα απλώνεται σε πεδιάδες και υψώνεται στις βουνοκορφές της και με απανωτές εναλλαγές τέρπει παντοιοτρόπως το βλέμμα, προσφέροντας για σπορά όχι μόνο πεδιάδες και κοιλάδες, αλλά που και που και πεζούλες σε πλαγιές και κορφοβούνια. Και το πιο θαυμαστό, η ίδια παράγει και αυτά που είναι απαραίτητα για τη ζωή, αλλά και αυτά που την κάνουν πιο ευχάριστη.
Το υπέδαφός της πράγματι έχει σίδηρο, ασήμι, χρυσό και δεν υπάρχει γενικά τίποτε που να το χρειάζεται από το εξωτερικό. Είναι πλούσια σε ελιές, βγάζει μέλι περισσότερο από τον Υμηττό, έχει βοσκοτόπια και τρέφει πολλά κοπάδια προβάτων. Βγάζει άφθονο κρασί και πολύ σιτάρι, όπως θα τραγουδούσε ο Όμηρος.
Και σαν ατρόμητα μάτια, ένα ζευγάρι δυο πόλεων, που είναι κτισμένες με απόρθητα και πανύψηλα τείχη εξασφαλίζουν την ασφάλειά της και από τα βόρεια και από τα νότια, ενώ λίγο προς το κέντρο (μια άλλη) σα μια πανέμορφη μύτη δίνει πρόσθετη χάρη στην ομορφιά της. Όμως απ’ όλα τα άλλα καλά της αυτό που έχω θαυμάσει περισσότερο είναι το γεγονός ότι συντρέχει παρά πολύ για την εκπλήρωση της αποστολής τους αυτούς που ζουν με προσηλωμένη τη σκέψη τους αποκλειστικά στο θεό, τους μοναχούς δηλαδή. Ταυτοχρόνως όμως, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του χώρου της είναι ερημικό και ήρεμο, δίνει και στους κοσμικούς τη δυνατότητα να ζουν σα μοναχοί.
Αυτά, λίγα από πολλά, για την Ίμβρο, το πιο όμορφο από τα νησιά, γλυκασμός βέβαια για μένα, αλλά καμάρι για τους ντόπιους και δώρημα αγάπης για το ίδιο το νησί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου