ΜΝΗΜΗ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΧΡΥΣΟΡΡΟΓΙΑΤΙΣΣΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΟΥ ΧΑΛΚΙΤΗ

Του Σταύρου Σ. Φωτίου 

Καθηγητή Πανεπιστημίου Κύπρου, 

Ιδρυτικού Μέλους της Κυπριακής Ακαδημίας 

[Με αφορμή το αυριανό τεσσαρακονθήμερο μνημόσυνο του Προηγουμένου Χρυσορρογιατίσσης Διονυσίου]

Ο μακαριστός Ηγούμενος Χρυσορρογιατίσσης Διονύσιος (Παπαχριστοφόρου) γεννήθηκε στις Κέδαρες της επαρχίας Πάφου το 1938. Το 1952 προσελήφθη ως δόκιμος στην Ιερά Μητρόπολη Πάφου, χειροτονήθηκε δε Διάκονος το 1956. Έλαβε μέρος στον αγώνα της ΕΟΚΑ, κατά τον οποίο συνελήφθη και βασανίσθηκε. Σπούδασε Θεολογία στην Ιερά Θεολογική Σχολή Χάλκης (1961-1965) και Συντήρηση Εικόνων, Χειρογράφων και Παλαιών Εντύπων Κειμένων και Βιβλιοθηκονομία στη Ρώμη (1967-1971). 

Το 1971 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος και προχειρίσθηκε σε Αρχιμανδρίτη. Στη συνέχεια, ανέλαβε τη Διεύθυνση του Κέντρου Συντήρησης Εικόνων και Χειρογράφων που ιδρύθηκε από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου στην Ιερά Μονή Αγίου Σπυρίδωνα στην Τρεμετουσιά. Μετά τα τραγικά γεγονότα του 1974 φιλοξενήθηκε στην Ιερά Μονή Αγίου Νεοφύτου. Εκεί ίδρυσε Εργαστήρι Συντήρησης Εικόνων, το οποίο, μεταξύ άλλων, συντήρησε τις εικόνες που στεγάζονται στο Βυζαντινό Μουσείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ´». Δίδαξε Ιστορία και Παθολογία του Βιβλίου στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου. Διετέλεσε Γραμματέας της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Κύπρου, Πρόεδρος του Εκκλησιαστικού Δικαστηρίου της Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου και εκπροσώπησε την Εκκλησία Κύπρου σε διάφορες αποστολές στο εξωτερικό. 

Το 1978 εξελέγη Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Χρυσορρογιατίσσης. Παραιτήθηκε για λόγους υγείας το 2019. Εκοιμήθη στις 25 Απριλίου 2020, σε ηλικία 82 ετών και ετάφη στο κοιμητήριο της Μονής.

Επί σαράντα τόσα χρόνια ο π. Διονύσιος υπηρέτησε τη Μονή της μετανοίας του, συντηρώντας την και προετοιμάζοντάς την για τη συνέχιση της πνευματικής και ιστορικής της μαρτυρίας. Γνώριζε ότι για την ορθόδοξη πίστη λατρεία, πολιτισμός και κοινωνία συνυπάρχουν αρμονικά. Έτσι, εσπερινοί και λειτουργίες τελούνταν στο Καθολικό της Μονής, ενώ στο παρεκλήσι του Αγίου Παναρέτου λάμβαναν χώρα τα απόδειπνα. Τη βίωση της φιλοθεΐας και της φιλανθρωπίας, που ο πιστός βιώνει στη λατρεία, μετέφραζε σε πράξεις οικοδομής και συμπαράστασης σε όσους επιζητούσαν την παραμυθία της Μονής. Συνάμα, το έργο του στη συντήρηση εικόνων, στην ανακαίνισή τους, συμβάδιζε με την ανακαίνιση των ψυχών των ανθρώπων. 

Ο μακαριστός Ηγούμενος με τον τότε Προύσης (νυν Αρχιεπίσκοπο) Αμερικής Ελπιδοφόρο
στην Ι. Μονή Χρυσορρογιατίσσης το 2016. 

Ένα από τα επιτεύγματά του υπήρξε το Εικονοσκευοφυλάκιο της Μονής, όπου η ομορφιά συμπορεύεται με το αληθές και το αγαθό. Περαιτέρω, η ίδρυση του Κέντρου Εικονολογίας, η έκδοση του περιοδικού «Εικονοστάσιον», ο εμπλουτισμός της Βιβλιοθήκης, η δημιουργία Συνεδριακού Κέντρου, καθώς και η διεξαγωγή σχετικών συνεδρίων στη Μονή, συνεισέφεραν στην ανάδειξη της θεολογίας, της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας και της οικολογίας της ορθόδοξης εικονογραφίας. Επιπλέον, η πινακοθήκη που δημιούργησε προσέφερε μια θέαση του πολιτισμού του τόπου και πιστοποιούσε τη διασύνδεση Εκκλησίας και τέχνης. 

Με την ίδια ευαισθησία ο π. Διονύσιος συνέβαλε στην αρμονική σχέση ανθρώπου και περιβάλλοντος. Η δημιουργία δρυοδάσους κοντά στη Μονή, η μέριμνα για τη συντήρηση της πανίδας και της χλωρίδας της περιοχής, ήταν ακόμη μια έκφραση της χριστιανικής πίστης, σύμφωνα με την οποία η φύση είναι ο ευρύτερος οίκος του ανθρώπου μέσα όπου φιλοξενείται η ζωή. 

Στη ζωή και τα έργα του ο π. Διονύσιος είχε ως στήριγμα την αγάπη, τη φιλία και την εκτίμηση πολλών. Μεταξύ αυτών πρωτεύουσα θέση κατείχαν ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β´, ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος, ο Επίσκοπος Χύτρων Λεόντιος και ο τέως Χωρεπίσκοπος Αρσινόης και νυν Μητροπολίτης Κιτίου Νεκτάριος. Διάφορα έργα στη Μονή έγιναν με δαπάνες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και της Ιεράς Μητροπόλεως Πάφου. Παρόμοια αγάπη, φιλία και εκτίμηση υπήρξε μεταξύ του π. Διονυσίου και των Διευθυντών του Ιδρύματος «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης» Καθηγητών Βάσου Καραγιώργη και Χαράλαμπου Μπακιρτζή. Σημαντικά, επίσης, έργα στη Μονή έγιναν με δαπάνη του ανωτέρω μνημονευθέντος ιδρύματος. 

Περαιτέρω, ο βαθύς σεβασμός προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, που έτρεφε ο π. Διονύσιος, είχε την αντίστοιχη εκτίμηση του Πατριάρχη και άλλων Ιεραρχών της Μεγάλης Εκκλησίας. Με ιδιαίτερη συγκίνηση εις τας δυσμάς του βίου του επισκέφθηκε το Σεπτό Κέντρο της Ορθοδοξίας και προσκύνησε και πάλι σε ναούς στους οποίους είχε λειτουργηθεί κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στη Χαλκίτιδα Θεολογική Σχολή. 

Η παρουσία του π. Διονυσίου στην Ιερά Μονή Χρυσορρογιατίσσης δικαιώθηκε με την εγκατάσταση σε αυτή νέας αδελφότητας υπό την ηγουμενία του Αρχιμ. Παγκρατίου. Ο π. Διονύσιος γεύθηκε τη στοργή και τη φροντίδα των νέων αδελφών του μέχρι τη μέρα της κοίμησής του. 

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, πρεσβείαις της Χρυσορρογιάτισσας Μητέρας του και πάντων των αγίων, ας αναπαύει τον Ηγούμενο Χρυσορρογιατίσσης Διονύσιο εν σκηναίς δικαίων. Αιωνία του η μνήμη.