Το ηγετικό στέλεχος της Ομογένειας της Κωνσταντινούπολης Λάκης Βίγκας στον «Ε.Κ.»

Ο Λάκης Βίγκας στα σκαλιά της Μεγάλης του Γένους Σχολής 

Του Θεοδώρου Καλμούκου   

ΒΟΣΤΩΝΗ. Ο κ. Παντελής, γνωστός ευρύτερα ως Λάκης Βίγκας, ο οποίος είναι ο εκ των ηγετικών στελεχών της Ρωμιοσύνης της Κωνσταντινούπολης με συνέντευξή του στον «Εθνικό Κήρυκα» μίλησε με θάρρος και παρρησία για τα θέματα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, της άλλοτε Βασιλεύουσας Πόλης. Μίλησε για την πανδημία, τα θύματά της, την εφιαλτική συρρίκνωση του ελληνικού πληθυσμού το οποίο θεωρεί το σοβαρότερο πρόβλημα επιβίωσης, για τα ιδρύματα, τις κοινότητες, τη συμβίωσή τους με τους Τούρκους σε μία πόλη που φτάνει τα δέκα οκτώ εκατομμύρια.

Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:

«Εθνικός Κήρυκας»: Πώς αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει ακόμα η Ομογένεια της Πόλης την πανδημία του κορωνοϊού;

Λάκης Βίγκας: Καταρχάς, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την τιμή που μου κάνετε προσφέροντάς μου βήμα επικοινωνίας με την ελληνική ομογένεια της Αμερικής.

Οσον αφορά στο ερώτημά σας μπορούμε να πούμε ότι η δοκιμασία της πανδημίας για την Oμογένειά μας ήταν μεγάλη. Εκτός από την πρωτόγνωρη αγωνία και τον φόβο που κυριάρχησε, κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε και τις οικονομικές συνέπειες ως απόρροια της γενικότερης κατάστασης καθώς και τα αισθήματα μοναχικότητας και απομόνωσης που βίωναν οι άνθρωποι, κυρίως, της τρίτης ηλικίας. Σε μία κοινότητα της οποίας ο πληθυσμός είναι το μείζον πρόβλημα, η απώλεια κάθε συνανθρώπου μας, εκτός από τον φυσικό πόνο, εντείνει και έναν προβληματισμό για τη μελλοντική πορεία και παρουσία του Ελληνισμού στην Τουρκία. Ωστόσο, αυτή η δοκιμασία μάς δίδαξε ότι ένα βασικό αντίδοτο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, μαζί με την επιστήμη, είναι και η αλληλεγγύη. Γι ́ αυτό, ως κοινότητες, δώσαμε προτεραιότητα στη συμπαράσταση των συνανθρώπων μας άνω των 65, οι οποίοι δέχθηκαν και πρακτική και ψυχολογική στήριξη, πάντα με το προσωπικό ενδιαφέρον των μελών των κοινοτήτων μας.

«Ε.Κ.»: Υπάρχει κάποιος αριθμός κρουσμάτων και θανάτων ανάμεσα στη Ρωμιοσύνη της Πόλης;

Λ. Βίγκας: Υπολογίζουμε ότι τα θύματα της πανδημίας είναι περίπου 25 στο σύνολο της Ομογένειάς μας. Όσο για τα κρούσματα δεν το γνωρίζω, γιατί οι περισσότεροι ανάρρωσαν στα σπίτια τους με τη φαρμακευτική αγωγή και την καθοδήγηση του υπουργείου Υγείας. Υπήρξαν και σοβαρές περιπτώσεις που, ευτυχώς, το ξεπέρασαν μετά την περίθαλψή τους στα νοσοκομεία. Θεωρώ ότι η μέριμνα των κρατικών φορέων και των τοπικών δήμων υπήρξε καταλυτική, και τώρα που οι εμβολιασμοί έχουν επιταχυνθεί, επανερχόμαστε σιγά-σιγά στην κανονική μας ζωή.

«Ε.Κ.»: Μιλώντας για αριθμούς και επειδή κατά καιρούς λέγονται διάφορα μεγέθη, ποιος θα λέγατε πως είναι ο πιο ακριβής αριθμός των Ελλήνων της Πόλης σήμερα; Υπάρχουν νέοι;

Λ. Βίγκας: Είναι το πλέον μείζον πρόβλημά μας, το οποίο αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε μόνο με τις δικές μας δυνάμεις. Οι αριθμοί μας εδώ και αρκετά χρόνια επιδεινώνονται και δεν έχουν ληφθεί μέτρα αποκατάστασης. Το μέγεθος του πολιτισμού μας και της ιστορίας μας καθώς και το κύρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι τόσο γνωστά και συνεχώς βρίσκονται στο προσκήνιο με επακόλουθο το πληθυσμιακό μας πρόβλημα, δυστυχώς, να περνά απαρατήρητο. Από πλευράς μου προσπαθώ να αναδείξω το μέγεθος του προβλήματος τόσο στην τουρκική κοινωνία όσο και στην ελληνική, διότι αυτή η συρρίκνωση που αντιμετωπίζουμε μας οδηγεί σε μια αβεβαιότητα. Το ΣΥΡΚΙ, το συντονιστικό όργανο της Ομογένειας, ξεκίνησε από το 2020 μια πληθυσμιακή απογραφή σε Πόλη, Σμύρνη και Ίμβρο. Οι προβλέψεις μας είναι ότι, στην καλύτερη περίπτωση, δε θα υπερβούμε τα 2.500 άτομα. Όσο για τους νέους μας, αποτελούν το 20% του πληθυσμού μας.

Ο Λάκης Βίγκας με τον στενό του φίλο, αείμνηστο Νίκο Μαγγίνα

«Ε.Κ.»: Εχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια μια παλιννόστηση από εκείνους που είχαν φύγει ή και απελαθεί;

Λ. Βίγκας: Η πραγματική παλιννόστηση έγινε στην Ίμβρο με την επαναλειτουργία των σχολείων μας ύστερα από μισό αιώνα. Η συλλογική δράση των φορέων γύρω από αυτό το όραμα και η κατανόηση των πολιτικών των δύο χωρών μάς επέτρεψαν να δημιουργήσουμε τα δεδομένα για να επαναπατριστούν αρκετές οικογένειες. Το στοίχημα, όμως, της Ίμβρου θέλει δουλειά, διότι πρέπει να συνεχίσει να εμπνέει και τις υπόλοιπες εστίες της Ομογένειας στην Τουρκία. Πρέπει να βρεθούνε και να εφαρμοστούν τρόποι που θα συμβαδίζουν με τις προδιαγραφές και τις συνθήκες της Πόλης μας, οι οποίες είναι διαφορετικές σε σύγκριση με αυτές της Ιμβρου. Εμείς ως ντόπιοι συνεχίζουμε να τρέφουμε την ελπίδα και το όραμα της πληθυσμιακής μας ανάπτυξης αλλά είναι βέβαιο ότι χρειαζόμαστε πολιτική βοήθεια, σταθερό προγραμματισμό και εμπιστοσύνη. Ο προβληματισμός και η ανασφάλεια του πληθυσμού πρέπει να μετατραπεί σε έναν βιώσιμο προορισμό με συγκεκριμένη αναπτυξιακή στρατηγική.

Στην κατάδυση του Τιμίου Σταυρού την ημέρα των Θεοφανίων στα νερά του Βοσπόρου 

«Ε.Κ.»: Οι υπάρχοντες Ρωμιοί με τι επαγγέλματα ασχολούνται;

Λ. Βίγκας: Εχουμε εκπροσώπους σε διάφορα επαγγέλματα όπως εκπαιδευτικούς, μουσικούς, επαγγελματίες στα ναυτιλιακά, στον τουρισμό, σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις εμπορίου και βιομηχανίας.

«Ε.Κ.»: Η ερώτηση που ακολουθεί καλοπροαίρετη εκ προοιμίου, αλήθεια τι θα απογίνουν όλες αυτές οι περιουσίες, οι ναοί, τα πολιτιστικά κέντρα, τα σχολεία;

Λ. Βίγκας: Είναι μια ερώτηση που απασχολεί πολλούς εδώ και 50 χρόνια. Σήμερα, σε σχέση με το παρελθόν, έχουμε πολύ μικρότερο πληθυσμό αλλά έχουμε και τη βοήθεια της ψηφιακής εφαρμογής και του διαδικτύου καθώς, επίσης, και τη στήριξη και τη συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες. Όλα αυτά μας βοηθούν να ανταποκριθούμε στις ανάγκες της κοινότητάς μας. Το σύστημα του διοικητικού μας οργανογράμματος είναι ένα πεπαλαιωμένο μοντέλο, που έχει τις βάσεις του στην περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας (το γνωστό vakıf). Η εξέλιξη της τεχνολογίας, οι αντιλήψεις της κοινωνίας και η μετεξέλιξη του εθελοντισμού μάς οδηγούν σε νέες προκλήσεις και ανάγκες. Ετσι, απαραίτητο είναι να μεταρρυθμιστεί το σύστημα σε ένα νέο μοντέλο που θα μπορέσει να το διευθύνει η Ομογένεια μέσα από δημοκρατικούς θεσμούς, πλαισιωμένο με ένα αξιοκρατικό και θεσμικό σύστημα σε συνεργασία με εταιρείες εξειδικευμένης τεχνογνωσίας. Οπωσδήποτε, οι τελικές αποφάσεις και η κατεύθυνση θα δίνονται από τους εκπροσώπους του Πατριαρχείου και της Ομογένειας.

«Ε.Κ.» Πώς είναι η συμβίωση των Ρωμιών της Πόλης με τους Τούρκους συμπολίτες σας;

Λ. Βίγκας: Θα έλεγα ότι είναι άριστη. Δεν υπάρχουν αντιπαραθέσεις, φοβίες, απειλές και ανασφάλειες όπως στο παρελθόν. Η νέα κοινωνία της Τουρκίας δε μας γνωρίζει όσο πρέπει και προσπαθεί να έρθει πιο κοντά μας μέσα από τις εξωστρεφείς πολιτιστικές μας εκδηλώσεις και τα κοινωνικά προγράμματα. Ευτυχώς, υπάρχει μια διάθεση υποστήριξης από διάφορες κοινωνικές τάξεις της χώρας.

«Ε.Κ.»: Πώς συντηρούνται οικονομικώς οι κοινότητες και τα ιδρύματα, όπως λόγου χάρη το νοσοκομείο και ο οίκος ευγηρίας του Βαλουκλή;

Ο Λάκης Βίγκας σε εκδήλωση στο Νιχώρι του Βοσπόρου 

Λ. Βίγκας: Τα περισσότερα από τα ιδρύματά μας έχουν στο χαρτοφυλάκιο τους μια ακίνητη περιουσία και συντηρούνται με την αξιοποίηση αυτών. Δυστυχώς, θα έλεγα, δεν έχουμε άλλους πόρους, κάτι που επιβάλλεται να δημιουργήσουμε για να αντιμετωπίσουμε κρίσεις, όπως αυτή που διανύουμε τώρα, γιατί σε τέτοιες περιόδους πολλοί ενοικιαστές αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιό τους. Για τη βιωσιμότητα της κοινότητάς μας, η σταθερή ροή των εισοδημάτων είναι βασικός παράγοντας. Το Βαλουκλή είναι το μεγαλύτερο ίδρυμά μας με σημαντική ιστορία και πορεία και ταυτόχρονα με πολυδιάστατη λειτουργία αλλά και υποχρεώσεις. Οι ανάγκες του οίκου ευγηρίας καλύπτονται από το ίδρυμα, κυρίως πάλι από τα εισοδήματα της ακίνητης περιουσίας του.

«Ε.Κ.»: Πώς συντηρούνται οικονομικώς οι κοινότητες; Πώς μισθοδοτούνται οι ιερείς;

Λ. Βίγκας: Από την ακίνητη περιουσία των κοινοτήτων. Όσες οι κοινότητες δεν διαθέτουν κάποια περιουσία, οι γειτονικές κοινότητες τις στηρίζουν από το περίσσευμά τους. Ο ιερός κλήρος πληρώνεται, κυρίως, από το Πατριαρχείο.

«Ε.Κ.»: Πώς συμπεριφέρονται οι τουρκικές Αρχές στις κοινότητες, τα ιδρύματα, το Πατριαρχείο;

Λ. Βίγκας: Τα τελευταία χρόνια η σχέση με τις αρχές και τους δήμους είναι πολύ ευγενικές, πολιτισμένες και υπάρχει διάθεση για εξυπηρέτηση. Τουλάχιστον εμείς με παρρησία εκφράζουμε δημόσια τις ανάγκες μας και τις αντιθέσεις μας σε ό,τι πιστεύουμε ότι είναι αυτονόητο δικαίωμά μας, όπως το θέμα των εκλογών στα ιδρύματα που είναι από τα βασικά αιτήματα που υποβάλλουμε τακτικά.

«Ε.Κ.»: Οι Ρωμιοί της Πόλης έχουν συντάξεις, ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη από το τουρκικό κράτος;

Λ. Βίγκας: Ναι, όσοι δικαιούνται συντάξεις, έχουν ιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη. Για όσους δεν έχουν, προβλέπονται μικρά βοηθήματα και επιδόματα από δήμους αλλά τους στηρίζουν και οι κοινότητές μας.

«Ε.Κ.»: Για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμί τι θα μας λέγατε;

Λ. Βίγκας: Προσωπικά θα έλεγα ότι είναι θλιβερό το εγχείρημα αυτό. Δεν συνάδει ούτε στη βακουφική παράδοση, που θεωρεί ότι είναι απαραβίαστη η επιθυμία του ιδρυτού του μνημείου, εν προκειμένω του Ιουστινιανού, αλλά ούτε και στην πολυπολιτισμικότητα της Πόλης και στη σύγχρονη κοινωνία. Εξυπηρέτησε, ίσως, πολιτικούς και συμβολικούς σκοπούς. Με τον ίδιο τρόπο θα αντιδρούσα στη μετατροπή ενός τεμένους ή μιας συναγωγής σε εκκλησία ή κάτι άλλο.

«Ε.Κ.»: Πώς μπορεί να σταδιοδρομήσει ένας νέος ηλικιακά Ελληνας της Πόλης;

Λ. Βίγκας: Οπως ο κάθε νέος σε μια μεγαλούπολη, θα μπορούσε να βρει μια θέση στον επιχειρηματικό κόσμο με ποικίλες ευκαιρίες, είτε στον ακαδημαϊκό και καλλιτεχνικό κόσμο εξίσου.

«Ε.Κ.»: Εσείς με τι είδους επιχειρήσεις ασχολείσθε;

Λ. Βίγκας: Εχω τη δική μου επιχείρηση που διανύει το 25ο έτος της δράσης της στον τομέα εισαγωγών και εκπροσωπήσεων ξένων εταιρειών με αντικείμενο τη φαρμακευτική βιομηχανία.

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Λάκη Βίγκα.