φωτορεπορτάζ από την Πατριαρχική Θ. Λειτουργία και την Λιτανεία: Νικόλαος Μαγγίνας
Ὁμιλία τῆς Α.Θ.Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου
κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν
ἐν τῷ Πανσέπτῳ Ἱερῷ Ναῷ τοῦ Πρωτάτου
(3-16 Ὀκτωβρίου 2013)
Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Ὁσιολογιώτατοι Πρωτεπιστάτα καὶ Καθηγούμενοι τῶν εἴκοσιν Ἱερῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους,
Ἐξοχώτατε κύριε Διοικητά,
Πάντες οἱ λοιποὶ συμπροσευχόμενοι Ὁσιώτατοι Μοναχοὶ καὶ ἁπαξάπαντες οἱ ἐγκαταβιοῦντες καὶ τὴν σωτηρίαν διώκοντες ἐν τῇ ἱερᾷ ταύτῃ κληρουχίᾳ τῆς Κυρίας Θεοτόκου πατέρες, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἡμέτερα κατὰ πνεῦμα,
Εὐλαβεῖς ἐκ τοῦ κόσμου προσκυνηταί,
«Τοῖς ἐρημικοῖς ζωὴ μακαρία ἐστί, θεϊκῷ ἔρωτι πτερουμένοις», ἀντιφωνεῖ ὁ ἱερὸς ὑμνῳδὸς τῶν ἀναβαθμῶν τοῦ ἤχου πλαγίου τοῦ πρώτου. Ἀντιφωνεῖ καὶ ἀναφωνεῖ ἐκ βάθους καρδίας ὅπως καὶ ὁ καθείς σας κατὰ τὴν ὥραν τῆς προσευχῆς καὶ τῆς «ἐνώπιος ἐνωπίῳ» αὐτοκριτικῆς ἔμπροσθεν τοῦ ἀδεκάστου κριτηρίου τῆς συνειδήσεως.
Εὐχαριστίαν, λοιπόν, ὁλόθυμον καὶ ἡμεῖς οἱ ἐν τῷ κόσμῳ, ἀλλ᾿ οὐκ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου ἀναπέμπομεν τῷ ἐν Τριάδι προσκυνουμένῳ Θεῷ ἡμῶν διότι, ταῖς πρεσβείαις τῆς ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου, τῆς Περιβολαρίσσης τοῦ ἡγιασμένου τούτου Τόπου, τοῦ ὑψιβάμονος καὶ μοναχοτρόφου Ἄθω, καὶ αὖθις ἠξίωσε τὴν ἡμετέραν Μετριότητα, τὸν Ἐπίσκοπόν σας, ἀφέντα ἐπ᾿ ὀλίγον τὸ ἐν Φαναρίῳ ἄροτρον καὶ τὴν ἐκεῖσε μικράν «ἀροτριάν», νὰ ἔλθῃ πρὸς ὑμᾶς τούς «ἐρημικούς», τούς «θεϊκῷ ἔρωτι πτερουμένους» συνεχῶς, διὰ νὰ προσκυνήσωμεν τὰ ἐνταῦθα ἱερὰ σεβάσματα τῆς Ὀρθοδόξου πίστεώς μας καὶ νὰ ἐπανίδωμεν τὰ πρόσωπά σας, τὰ ἱλαρὰ ἐκ τῆς σκληρότητος τῆς ἀδιαλείπτου προσευχῆς καὶ τοῦ καθημερινοῦ ἀγῶνος κατὰ τῶν παθῶν.
Πολλάκις ἐπιποθεῖ ὁ ἄνθρωπος τὴν μοναχικὴν καὶ δὴ καὶ ἐρημικὴν ζωὴν ἡ ὁποία ἀνακουφίζει τὴν καρδίαν. Τὴν μακαρίζει ὁ κοινὸς θνητὸς τὴν ζωὴν αὐτὴν ἰδίᾳ ὅταν τὰ κύματα τῶν καθηκόντων καὶ τῶν μεριμνῶν ἀποσποῦν τὸ πνεῦμα ἀπὸ τοῦ «Ἑνὸς οὗ ἐστι χρεία», τοῦ θεϊκοῦ δηλαδὴ ἔρωτος. Οὐδαμόθεν βλέποντες καὶ ἡμεῖς προσωπικῶς ἐρχομένην τὴν στοιχειώδη ἀνθρωπίνην βοήθειαν, προσευχητικῶς ἐπικοινωνοῦμεν πρὸς τὸ Ὄρος τοῦτο τοῦ Κυρίου ἐξαιτούμενοι, βοαῖς ἀλαλήτοις καὶ στεναγμοῖς ἀρρήτοις, τὴν ἀρωγὴν καὶ συμπαράστασιν τῶν ἱκεσιῶν τῆς πληθύος τῶν πάλαι τε καὶ νῦν ἁγιορειτῶν πατέρων!
Γνωστὸν τυγχάνει ὑμῖν, ἀδελφοί, ὅτι «τὸ ἀπερίσπαστον ἀφροντιστότερον, καὶ τὸ ἀφρόντιστον ἀταραχώτερον», ἀγαθὰ τῶν ὁποίων στερούμεθα ἡμεῖς οἱ ἐν τῷ κόσμῳ τὴν καλὴν στρατείαν πορευόμενοι.
Παρ᾿ ὅλας ὅμως τὰς πολλὰς μερίμνας καὶ ὑποχρεώσεις, τὰς ὁποίας ἀπαιτεῖ ἡ Ἀροτριὰ ἐν Φαναρίῳ, ἔνθα τὸ Κέντρον τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπου φυλάσσονται αἱ Πλάκες τῆς Διαθήκης, ἡ Ράβδος Ἀαρὼν ἡ Βλαστήσασα, ἡ Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου, ἡ Κιβωτὸς τοῦ Νῶε, δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ παραλείψωμεν νὰ ἔλθωμεν πρὸς ὑμᾶς, ἐν ἀγάπῃ καὶ πόθῳ, ἵνα συμπροσευχηθῶμεν μετὰ πάντων ὑμῶν, Κλῆρος καὶ Κληρουχία, ἐπὶ τῇ εὐλογημένῃ ἑκατοστῇ ἐπετείῳ ἀπὸ τῆς «παρελεύσεως τῆς ζοφώδους καὶ ἀσελήνου νυκτός» ἐν τῇ ζωῇ καὶ τῇ μαρτυρίᾳ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅπου Κυρία καὶ Ἔφορος καὶ Φυλάκισσα εἶναι ἡ Κυρία Θεοτόκος «ἐν ἡμέραις σκότους καὶ σκιᾶς θανάτου» κατ᾿ ἄνθρωπον ἀλλὰ καὶ ἐν ἡμέραις «εὐφροσύνης καὶ ἀγαλλιάσεως», ὡς ἡ ἑορταζομένη ἑκατοστὴ ἐπέτειος ἀπὸ τοῦ «Ὄρθρου» ἐκείνου τῆς 3ης Ὀκτωβρίου 1913, τοῦ καταστάντος φαεσφόρου «Ἀναστάσεως Ἡμέρας», διὰ τῆς ἐνσωματώσεως αὐτοῦ ἀναποσπάστως εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἑλληνικὴν Ἐπικράτειαν καὶ Πατρίδα, «καίτοι τὸ πολίτευμα ἡμῶν πάντων ἐν οὐρανοῖς ὑπάρχει».
Ἀναδιφῶντες εἰς τὰ πρακτικὰ τῶν συζητήσεων τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης περὶ τοῦ πολιτικοῦ μέλλοντος τοῦ Ἁγίου Ὄρους, συγκινούμεθα ἀπὸ τὸν παλμὸν τῆς ψυχῆς καὶ τὴν πνευματικὴν ἀνάτασιν τῶν θεϊκῷ ἔρωτι ἀληθῶς πτερουμένων ἁπλοϊκῶν ἐκείνων μοναχῶν, οἱ ὁποῖοι, διὰ τοῦ Ψηφίσματός των, διετράνωσαν τὴν ἐπιθυμίαν των ὅπως ὁ τόπος οὗτος τοῦ Ἁγίου Ὄρους διατηρηθῇ ἡνωμένος μετὰ τοῦ Ὀρθοδόξου Ἑλληνικοῦ Κράτους καὶ μὴ ὑπαχθῇ εἰς τὴν ἁρμοδιότητα ἄλλων πολιτικῶν σχηματισμῶν, ὡς ἐπεδίωκον οἱ τότε «ἰσχυροὶ τῆς γῆς».
Διέβλεπον ὅτι ἡ πολιτειακὴ ὑπαγωγὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἰς νεοφανεῖς πολιτικοὺς σχηματισμοὺς θὰ ἐνεῖχε κινδύνους συνεχῶν πολιτικῶν ἀμφισβητήσεων, αἱ ὁποῖαι θὰ διετάρασσον τὴν εἰρήνην καὶ θὰ προεκάλουν διχοστασίας μεταξὺ τῶν μοναχῶν. Τὴν θέσιν αὐτῶν ταύτην ἐπηυλόγησεν ἡ Γερόντισσα τοῦ Τόπου τούτου Κυρία Θεοτόκος, ἐνώπιον καὶ ὑπὸ τὴν Χάριν καὶ Σκέπην τῆς ἁγίας Εἰκόνος Της, τῆς καὶ σήμερον προσκυνουμένης ὑπὸ πάντων ἡμῶν, τῆς θαυματουργοῦ λέγομεν Ἱερᾶς Εἰκόνος τοῦ «Ἄξιόν ἐστιν», ὑφ᾿ ἣν καὶ ἐλήφθησαν αἱ ἱεραὶ καὶ ἱστορικαὶ ἐκεῖναι ἀποφάσεις. Καὶ οὕτω τὸ Ἅγιον Ὄρος ἐνεσωματώθη ὁριστικῶς εἰς τὸ Ὀρθόδοξον Ἑλληνικὸν Κράτος, διατηρῆσαν ὅμως ἐν ταὐτῷ τὴν αὐτονομίαν του, τὸ πανάρχαιον πνευματικὸν καὶ κανονικὸν καθεστὼς αὐτοῦ καὶ πολλὰ ἀναφαίρετα προνόμια, τῶν ὁποίων, μετὰ λύπης καὶ ἀγωνίας παρακολουθοῦμεν ὅτι ἐπιδιώκεται σήμερον ἡ ἀφαίρεσις καὶ ἡ κατάργησις.
Κατ᾿ αὐτὸν τὸν τρόπον τὸ Ἅγιον Ὄρος, παρὰ τὰς ἐναλλαγὰς τῶν ἀνθρωπείων, ἀπήλαυσεν ἐπὶ ἑκατὸν ἔτη, ἀπολαμβάνει καὶ θὰ συνεχίσῃ νὰ ἀπολαμβάνῃ τὴν πορείαν ἐσωτερικῆς εἰρήνης καὶ ἀπερισπάστου πνευματικῆς καλλιεργείας, μὴ ἀσχολούμενον μετὰ τοῦ κόσμου καὶ τῶν τοῦ κόσμου, μὲ τὴν λεγομένην «οἰκονομικήν» ἤ «ἐπενδυτικήν» ἤ «ἄλλην» ἀσφάλειαν, καθότι ἀσφάλεια καὶ πύργος ἰσχύος τοῦ τόπου τούτου εἶναι ἡ Κυρία Θεοτόκος, ἡ ἀκοίμητος ἐν πρεσβείαις καὶ ἡ ἀμετάθετος ἐλπὶς ἐν προστασίαις, «ἡ πυλωρὸς καὶ σκέπη καὶ προστάτις» αὐτοῦ.
Ἐὰν τὸ Ἁγιώνυμον Ὄρος εἶχεν ὑπαχθῆ εἰς ἄλλο νεοφανὲς τι πολιτειακὸν καθεστώς, αἱ συζητήσεις διὰ τὸ κατάλληλον ἢ μὴ αὐτοῦ καὶ διὰ τὰς προτάσεις τῆς ἀλλαγῆς αὐτοῦ θὰ ἦσαν πολλαὶ καὶ θὰ ἀπέσπων τοὺς μοναχοὺς ἀπὸ τὰ κύρια αὐτῶν ἔργα: τὴν ἄσκησιν, τὴν προσευχήν, τὸ κομβοσχοῖνι, τὴν πτέρωσιν πρὸς τὸν θεῖον ἔρωτα. Θὰ ὡδήγουν ἐνίους ἐξ αὐτῶν τοὐλάχιστον εἰς τὸν «ἔρωτα τοῦ κόσμου τούτου».
Τοῦτο σημαίνει, ἀδελφοὶ καὶ Πατέρες, ὅτι ἡ ὁποτεδήποτε τυχόν, ὑπὸ ἀνιδέων καί «χαλάσματα» μόνον καὶ σκοπιμότητας ὑπηρετούντων κατὰ καιροὺς διαθρυλουμένη ἀνακίνησις ζητήματος περὶ ἀλλαγῆς τοῦ πολιτειακοῦ καθεστῶτος τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἢ τροποποιήσεως τῶν «κεκτημένων» καὶ καταστατικῶς ἰσχυόντων, κοσμικὴ οὖσα κατὰ τὴν φύσιν αὐτῆς, εἶναι πάντοτε ἀνεπίκαιρος καὶ ἐπιβλαβής, διότι ὄχι μόνον ἀποσπᾷ ἀπὸ τὸν «θεῖον ἔρωτα» καὶ τὴν προσπάθειαν ἐπιτεύξεως τῆς σωτηρίας, ἀλλὰ εἰσάγει εἰς τὸν ἅγιον τοῦτον τόπον τῆς πνευματικῆς ἀσκήσεως ματαιοσχόλους διενέξεις καὶ ἀνακίνησιν ἐθνοφυλετικῶν διαφωνιῶν, πόρρω ἀπεχουσῶν τοῦ σκοποῦ τῆς μοναχικῆς βιοτῆς.
Ἑκατὸν ἔτη ἐλευθέρου βίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὑπὸ τὴν κατὰ τὸ ἀνθρώπινον προστασίαν τοῦ Ὀρθοδόξου Ἑλληνικοῦ Κράτους, πλειάδα ἐπιδείξαντα ἁγίων καὶ ὁσίων, ἀποτελοῦν ἐπαρκῆ μαρτυρίαν διὰ τὸ κατάλληλον ἀπό τε κοσμικῆς καὶ ἀπὸ εὐρυτέρας ἀπόψεως τῆς ἐπιλεγείσης ὑπὸ τῶν Πατέρων καὶ ἐφαρμοσθείσης λύσεως. Διὰ τοῦτο καὶ ἔχομεν σήμερον τὴν χαράν «μόνοι πρὸς μόνους» ὑπὸ τὸ ἄγρυπνον Ὄμμα «τοῦ Μόνου» παντεπόπτου, ἵνα κατὰ τὸν Ἅγιον Συμεὼν τὸν Νέον Θεολόγον εἴπωμεν, νὰ προσευχώμεθα ἐν εἰρήνῃ, νὰ ἑορτάζωμεν εὐφροσύνως καὶ πανηγυρικῶς καὶ εὐγνωμόνως τὴν ἑκατοστὴν ἐπέτειον τῆς ἐφαρμογῆς ἐκείνης τῆς λύσεως, διακηρύσσοντες, ἐμπραγμάτως καὶ ἀλληγορικῶς, καὶ ἡμεῖς σήμερον, ὅπως καὶ οἱ Ἁγιορεῖται τοῦ 1913, ὅτι ἀληθῶς «αὕτη ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ», ὅτι «νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός», ὅτι ἡμέρα ἀναστάσεώς ἐστι, καθ᾿ ἣν μεμνημένοι «πάντων τῶν ὑπὲρ ἡμῶν γεγενημένων, τοῦ σταυροῦ, τοῦ τάφου, τῆς τριημέρου ἀναστάσεως, τῆς εἰς οὐρανοὺς ἀναβάσεως, τῆς ἐκ δεξιῶν καθέδρας, τῆς δευτέρας καὶ ἐνδόξου πάλιν παρουσίας», ἰδού «τὰ Αὐτοῦ ἐκ τῶν ἰδίων Αὐτοῦ» προσφέρομεν τῷ Κυρίῳ.
Τελοῦμεν δὲ καθηκόντως καὶ μετὰ θερμῶν δεήσεων ὀφειλετικὸν ἱερὸν μνημόσυνον ὑπὲρ τῆς ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν ὁσίων προπατόρων ἡμῶν, οἱ ὁποῖοι μετὰ σθένους καὶ ζήλου καὶ ἀγάπης πολλῆς πρὸς τὸν ἅγιον τοῦτον Τόπον ἠγωνίσθησαν διὰ νὰ ἰσχύσῃ ἐπ᾿ αὐτοῦ τὸ ἔκτοτε ἀποφασισθὲν καθεστὼς τὸ ὁποῖον συνετέλεσεν εἰς τὴν ἀπρόσκοπτον πρόοδον αὐτοῦ.
Δοξολογοῦμεν, ὅθεν, τὸν Θεὸν καὶ κατὰ τὴν εὔσημον ταύτην ἡμέραν ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Πρωτάτου, ἔχοντες λιτανευούσας τῷ πνεύματι ἁπάσας τὰς τοῦ παρελθόντος τούτου αἰῶνος Ἁγιορειτικὰς μορφάς, ἵνα μὴ εἴπωμεν καὶ πάσας τὰς τῆς διελθούσης χιλιετίας, τὰς ἀοράτως συνούσας ἡμῖν, ἐνώπιον τῆς θαυματουργοῦ καὶ περιπύστου Ἱερᾶς Εἰκόνος τοῦ «Ἄξιόν ἐστιν», ἐνώπιον τῆς ὁποίας προσηυχήθη καὶ ὁ μακαριστὸς προκάτοχος ἡμῶν ἐν Πατριάρχαις Δημήτριος καὶ ἐθαυματούργησεν ἡ Ἱερὰ Εἰκὼν ὡς ἀληθῶς καὶ ἀνήγειρεν ἐκείνη τὸν Πατριαρχικὸν Οἶκον τῆς Ἐκκλησίας τῶν τοῦ Χριστοῦ πενήτων.
Συγχρόνως τιμῶμεν, θείᾳ βουλῇ, σήμερον, 3ην Ὀκτωβρίου κατὰ τὸ ἰουλιανὸν ἡμερολόγιον, καὶ τὴν μνήμην τοῦ Ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, τοῦ θεολογικωτάτου τούτου ὑψιπέτου. Ἡ θεολογία του ἀποτελεῖ ἀσφαλῶς ἐντρύφημα βαθυνουστέρων μελετητῶν. Ἡ κατὰ πρεσβείαν καὶ χάριν αὐτοῦ οὐχὶ τυχαία ἀσφαλῶς ὑπογραφή «εἰς τὸ Ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» τὴν ἡμέραν τῆς μνήμης του, τὴν 3ην Ὀκτωβρίου 1913, τοῦ ἱστορικοῦ Ἱεροῦ Ψηφίσματος τοῦ Ἁγίου Ὄρους δεικνύει περιτράνως, πρὸς τοῖς ἄλλοις, καὶ τὴν θεολογικὴν προέκτασιν, σημασίαν καὶ ἔννοιαν καὶ ἀξίαν τῆς Πράξεως ἐκείνης.
Ὁ Ἀρεοπαγίτης ζητῶν μετὰ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου τὸν «Ἄγνωστον Θεόν», τὸν γνωστὸν δηλαδὴ ἀπὸ καταβολῆς κόσμου, ὡμοιώθη ἐμπόρῳ, τῷ τοὺς μαργαρίτας ζητοῦντι ὁ πανόλβιος. Καὶ εὑρὼν τὸν Ἕνα Μαργαρίτην, τὸν ὄντως πολύτιμον, καὶ θαυμάσας τούτου τὰς θεουργοὺς φωτοβολίας, ὁ Ἱεράρχης Θεὸν ὡμολόγησε καὶ ἐν τέλει προσέφερεν ὡς λογικὸν ὁλοκαύτωμα ἑαυτὸν διὰ τῆς μαρτυρικῆς ξιφοτμήσεως, διδάσκων ἡμᾶς τὴν ὑπὲρ πάντα προτίμησιν τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ζωηφόρον ὑπαγωγὴν εἰς τὸν χρηστὸν καὶ ἐλαφρὸν ζυγὸν Αὐτοῦ.
Τὸ Ἅγιον Ὄρος, τὴν 3ην Ὀκτωβρίου 1913, «ἀποκροῦσαν ἐντόνως ὡς ὀλεθρίαν διὰ τὴν περαιτέρω ἐξέλιξιν τοῦ μοναχικοῦ βίου... τὴν ἰδέαν τῆς διεθνοποιήσεως, ἢ οὐδετεροποιήσεως, ἢ συγκυριαρχίας, ἢ συμπροστασίας, ἢ ὅπως ἄλλως ἤθελέ τις ὀνομάσει τὴν τάσιν τῆς πολιτικῆς ἐκμεταλλεύσεως τοῦ Ἱεροῦ Τόπου ἡμῶν», ἔκρινε «τὸ ἱερὸν ἔδαφος αὐτοῦ ἀναποσπάστως ἡνωμένον μετὰ τοῦ ὅλου ἐδάφους» τῆς Ἑλλάδος καὶ διεκήρυξεν ἅπαξ καὶ διὰ παντὸς ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων ὅτι «πᾶσα περὶ Ἁγίου Ὄρους διεθνὴς ἢ ἄλλου χαρακτῆρος πρᾶξις, ἢ ἀπόφασις, ἀντιβαίνουσα πρὸς τὰ ἐν τῷ παρόντι Ψηφίσματι διατυπούμενα, θέλει συναντήσει... ἐνασκούμενον τὸ δικαίωμα τῆς ὑπὲρ ἱερῶν καὶ ὁσίων ἀμύνης», προσκαλέσαν ἔκτοτε «πάντας τοὺς γνησίους Ἁγιορείτας Πατέρας καὶ ἀδελφούς, τοὺς ζηλωτὰς τῆς δόξης τῶν ὁμολογητῶν καὶ μαρτύρων τοῦ ἁγίου Τόπου τούτου, νὰ ἑτοιμασθῶσι διὰ τὸν ἀμαράντινον τοῦ μαρτυρίου στέφανον» (παρ. Ε΄ καὶ Θ΄ Ψηφίσματος).
Αὐτὸ εἶναι τὸ Ἅγιον Ὄρος, τὸ φρόνημα καὶ τὸ ἦθος, τὸ φρόνημα τῶν παλαιῶν, τὸ συνεχιζόμενον ἦθος τῶν νεωτέρων. Τὸ Ὄρος, περὶ οὗ «δεδοξασμένα ἐλαλήθησαν» (πρβλ. Ψαλμ. 86, 3). Ὁ Ἄθως, μία λωρὶς γῆς, ὅπου «ὅλα εἶναι ἐστολισμένα μὲ κατορθώματα αἰώνια, πεποικιλμένα μὲ ροὰς δακρύων, πεποτισμένα μὲ ὁσιομαρτυρικὰ αἵματα, πεπλουτισμένα μὲ τίμια λείψανα....».
Ὅπου «ὅλα ἀπαστράπτουν ἀπὸ τὰς μαρμαρυγὰς τοῦ ἅρματος τοῦ θεϊκοῦ, ποὺ ἀναβιβάζει καὶ καταβιβάζει τὸν Θεόν, ὃς εὐδόκησε κατοικεῖν ἐκεῖ, εὐλογῶν καὶ ἑτοιμάζων «χιλιάδας εὐθηνούντων» (πρβλ. Ψαλμ. 67, 18) μοναχῶν... δὲν ἠμπορεῖ νὰ μετρήσῃ κανεὶς ὄχι τὰ κατορθώματα ἀλλὰ οὔτε καὶ τὰ ὀνόματα τῶν Ἁγιορειτῶν πατέρων...», (Ἀρχιμ. Αἰμιλιανοῦ Σιμωνοπετρίτου, Κατηχήσεις καὶ Λόγοι Ι, «Σφραγὶς Γνησία», Ὁρμύλια 1998, σελ. 320), τῶν «μαρτυρησάντων τῇ ἀληθείᾳ» καὶ ἐν ἀληθείᾳ Ἁγιορειτῶν.
«Αὐτὸ τὸ ἀγνοημένο Ἅγιον Ὄρος ἀνέπνεε –καὶ ἀναπνέει προσθέτομεν ἡμεῖς- ἕνα μεγαλεῖο ἀνερμήνευτο: στὶς μορφὲς τῶν ναῶν, τῶν εἰκόνων, τῶν ἀκολουθιῶν, τῶν ἀρχαίων μελῳδιῶν, τῶν ζώντων γερόντων, αὐτῶν τῶν ἁπλῶν καὶ αὐθεντικῶν ἀνθρώπων ποὺ εἶχαν περάσει στὴν ἄλλη πλευρὰ τῆς ἐσχατολογικῆς ἐλευθερίας. Μέσα στὴν φτώχεια εἶχαν αὐτάρκεια. Μέσα στὴν περιφρόνησι, ἕνα θεῖο χαμόγελο. Σὲ ἀγαποῦσαν αὐθόρμητα, χωρὶς νὰ τὸ περιμένῃς. Ἀνέδιδαν εὐωδία Ἀναστάσεως, χωρὶς νὰ τὸ καταλαβαίνουν. Ἦταν ριζωμένοι στὴν παράδοσι τοῦ Τόπου. Καὶ εἶχε ἀνθίσει στὰ πρόσωπά τους κάτι ἀπὸ τὴν εὐπρέπεια τοῦ μέλλοντος αἰῶνος... τοὺς εἶχε κτυπήσει ἕνας θεῖος ἔρως καὶ τοὺς κατέστησε ἐκστατικοὺς γιὰ νὰ ἀγαποῦν τὴν ταπείνωσι, νὰ θέλουν νὰ φύγουν, νὰ χαθοῦν, νὰ μὴ ὑπάρχουν. Εἰσέρχονται καὶ ἐξέρχονται καὶ νομὴν εὑρίσκουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους καὶ γιὰ τοὺς ἄλλους. Ζοῦν μόνοι καὶ μαζὶ μὲ ὅλους, ἀφήνοντάς τους ἐλευθέρους καὶ σώους... ἡ θέα τοῦ προσώπου τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ἀτελεύτητος πορεία... Ἄξιον καὶ δίκαιον νὰ ὑμνῆται ὁ Θεός, ἐπειδὴ εἶναι «ἀνέκφραστος, ἀπερινόητος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος», γι᾿ αὐτὸ εἶναι ὁ ὢν καὶ ὁ ὡσαύτως ὤν», (Ἀρχιμ. Βασιλείου, Προηγουμένου Ἱερᾶς Μονῆς Ἰβήρων, Ἀπολυτίκιον, 2011, σς.15-16), ὅπως καὶ τὸ Ὄρος τοῦτο εἶναι τό «ὂν καὶ τὸ ὡσαύτως ὄν», χθὲς καὶ σήμερον καὶ εἰς τὸν αἰῶνα.
Ἁγιορεῖται ἀδελφοὶ καὶ Πατέρες,
Ὁ τὰ πάντα καλὰ λίαν δημιουργήσας Τριαδικὸς Θεός, πρὸς τοῖς ἄλλοις χαρίσμασι, μᾶς ἐδωροφόρησε καὶ μὲ τὸ ὑπέρτατον ἀγαθὸν τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας, ὥστε ἑκουσίως νὰ γίνωμεν κληρονόμοι τῆς ἐν Αὐτῷ ἀθανασίας.
Εἰς τὴν πνευματικὴν σφαῖραν τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας Παραδόσεως, ἡ ἐλευθερία νοεῖται καὶ βιοῦται ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἐν τῷ ἐλευθερωτῇ Χριστῷ χαρισθείσης δυνατότητος νὰ ζῶμεν ἐντεῦθεν τὸ κλῖμα τῆς ἐσχατολογικῆς καὶ παραδεισίου ἐλευθερίας τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ ἀνεπηρέαστοι ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τοὺς δελεασμοὺς τοῦ πονηροῦ ὡς τὸ ἔζησαν ἀκόμη καὶ τὰ ἀναρίθμητα πλήθη τῶν ἐν ἐξωτερικῇ δουλείᾳ καὶ φοβεροῖς διωγμοῖς διατελεσάντων Ἁγίων μας.
«Στερεωθέντες τῇ πίστει οὖν στήκετε, τοὺς αὐχένας ὑμῶν κάτω κάμπτοντες, τῇ ψυχῇ δὲ Χριστὸν ἄνω βλέποντες. Τῶν ἐν γῇ παντελῶς μὴ φροντίσητε, καραδοκοῦντες καὶ σπουδάζοντες μετὰ τὸ μεταστῆναι τοῦ βίου τούτου, κατοικῆσαι ἐν ταῖς τῶν Ἁγίων μοναῖς, ἵνα ὥσπερ ἐνταῦθα βοᾶτε κἀκεῖ: Ἀλληλούϊᾳ», προτρεπόμεθα ὑμᾶς μετὰ τοῦ Ἁγίου Ρωμανοῦ τοῦ Μελῳδοῦ.
«Τέκνα, ἀδελφοὶ καὶ πατέρες, ἀκούσατε μου τῆς ἀκροτάτης φωνῆς. Τὴν εἰρήνην ἐν ἑαυτοῖς φυλάξατε. Εὐπείθειαν καὶ ταπείνωσιν καὶ μέχρι θανάτου ὑπακοήν... ἀνασώσατε... Τὸ ἀγγελικὸν ὑμῶν ἐπάγγελμα ἀδιάψευστον τηρήσατε. Τὸν κόσμον μισήσαντες, μὴ ἐπιστραφῆτε πρὸς τὰ τοῦ κόσμου ἔργα. Λυθέντες τῶν δεσμῶν τῆς προσπαθείας, μὴ ἐνδεθῆτε αὖθις πρὸς σαρκικὰς σχέσεις. Ἀπαρνησάμενοι πάντα τὰ τερπνὰ καὶ ἐπίκηρα τοῦ παρόντος βίου, μὴ δι᾿ ὀλιγωρίαν ἀποπηδήσητε τῆς ἀθλητικῆς ὑμῶν ὑποταγῆς γενόμενοι ἐπίχαρμα δαιμόνων. Πρὸς τὸν δρόμον τῆς ὑποταγῆς μέχρι τέλους ἐγκαρτερήσατε ἵνα τὸν τῆς δικαιοσύνης ἀμαράντινον στέφανον κομίσησθε...», ἐπιλέγομεν ἐκ τῆς Διαθήκης τοῦ κοινοῦ σας πατρὸς καὶ καθηγητοῦ τοῦ Ἁγιορειτικοῦ μοναχισμοῦ Ὁσίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου.
Σὺ δέ, Κυρία καὶ Δέσποινά μου, Ὑπεραγία Θεοτόκε, ἡ ἐλπὶς καὶ προστασία πάντων τῶν χριστιανῶν καὶ ἡ κατὰ τρόπον ὅλως εἰδικὸν προνοήτρια καὶ φροντίστρια τῶν ἐνταῦθα Ἁγιορειτῶν πατέρων, τῶν ἐν «ἁγνείᾳ καὶ σεμνῇ πολιτείᾳ διαγόντων», ἐπάκουσον ἡμῶν ἐκ ψυχῆς καθικετευόντων: «Ἰδού, Πάναγνε Παντοβασίλισσα, παρατίθημί Σοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἐκλεκτῶν ἀγγέλων Αὐτοῦ πᾶσαν τὴν ἐν Χριστῷ ἀθλοῦσαν Ἀθωνικὴν Ἀδελφότητα, ὅπως αὐτὴν εἰσδέξοι, ὅπως προσλάβοις καὶ ὁδηγήσοις καὶ διαφυλάξοις, ὡς ἄρνας Χριστοῦ, ὡς μέλη φίλτατα, θάλπουσα καὶ περιέπουσα ἕνα ἕκαστον κατὰ τὸ ἴσον τῆς μητρικῆς Σου ἀγάπης μέτρον καὶ χαρίσῃς ἅπασι τὴν κληρουχίαν τῆς πεποθημένης Βασιλείας τοῦ Υἱοῦ Σου, δι᾿ ἣν τὰ πάντα ἀφήσαντες ἐξελέξαντο δαβιτικῶς παραρριπτεῖσθαι μᾶλλον ἐν τῷ Ναῷ τοῦ Θεοῦ ἢ οἰκεῖν ἐν σκηνώμασιν ἁμαρτωλῶν», ἐν τῷ Ναῷ τοῦ Θεοῦ ἔνθα οἱ χοροὶ τῶν Ἁγίων Πάντων ἀκαταπαύστως δοξάζουν προσκυνοῦντες τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸν καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, τὴν Μίαν Θεότητα.
«Καὶ ἡ χαρὰ δὲν τελειώνει. Τὸ ἀπολυτίκιον τῆς ἀπολύσεως» τῆς ληξάσης ἑκατονταετίας «εἶναι ἡ ἀρχὴ τοῦ Ὄρθρου τῆς ἑπομένης», ὅπως γράφει σύγχρονος πνευματικὸς τοῦ Ὄρους τούτου τοῦ Ἁγίου. Δηλαδή, τό «Ἀπολυτίκιον» εἶναι ὁ Κύριος Ἰησοῦς, καὶ ἡ ζωὴ ἐν Αὐτῷ, «τὸ πλήρωμα τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν», ὁ «πληρῶν πάσης χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης τὰς καρδίας ἡμῶν». Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου